Wat is rijangst?
Rijangst (amaxofobie) is een overmatige en niet-functionele angst om een voertuig te besturen of om bijrijder te zijn, en uit zich vooral als belemmerende emotie bij het rijden in een auto, vrachtwagen of op een motorfiets.
Deze angst gaat meestal gepaard met een aantal lichamelijke reacties, zoals een verhoogde ademhaling, gespannenheid, zweten, een verhoogde bloeddruk en een versnelde hartslag.
Rijangst wordt vaak beschreven als onderdeel van een paniekstoornis met agorafobie (= de angst om een vertrouwde en veilige omgeving te verlaten) en wordt ook in verband gebracht met post traumatische stress.
Mensen met rijangst hebben niet alleen angst voor het verkeer of het autorijden. Vaak zijn ze ook bang voor de symptomen van hun eigen lichamelijke angst en reacties, zoals verkramping, duizeligheid en ongecontroleerde bewegingen.
Primaire rijangst
Primaire (of gewone) rijangst is onderdeel van een paniekstoornis die meestal ontstaat door een gebrek aan zelfvertrouwen in verband met het auto- of motorrijden.
Je staat (te) veel stil bij wat er allemaal zou kunnen gebeuren en krijgt hierdoor angst om te rijden.
Mogelijke oorzaken en omstandigheden:
- gebrek aan rijervaring
- een tijd weinig of (bijna) niet gereden
- enkel in je eigen vertrouwde omgeving gereden
- bang om alleen te rijden
- onvoldoende zelfvertrouwen om te rijden
- een ongeluk(je)
- een nieuwe situatie in je privéleven, bijvoorbeeld kinderen
- onzeker door je vorderende leeftijd
Zaken waar je angstig kan door worden:
- schrik om stil te vallen
- fileparkeren of in een parkeergarage
- het verkeersoverzicht verliezen, bijvoorbeeld op grote verkeerspleinen of drukke kruispunten
- niet van rijstrook kunnen veranderen bij druk verkeer
- plotseling niet meer weten wat te doen
- geen vertrouwen in andere chauffeurs
- angst om een ongeluk te krijgen
Waar ligt de focus bij Rijschool Traffix voor primaire rijangst:
We vertrekken vanuit de angsten en belevingen die je ervaart tijdens het rijden. De coaching is vooral gericht op de volgende aspecten: defensieve rij- en kijktechnieken, waarnemen en begrijpen van het verkeer, situaties voorspellen, assertiviteit en samenwerking tijdens het rijden.
Het einddoel? Je een ‘terecht’ goed gevoel geven, gebaseerd op zelfvertrouwen en de méér dan gemiddeld goede rijstijl en waarnemingstechnieken die we jou aanleren.
Fobische Rijangst
Fobische rijangst gaat nog een stap verder dan primaire rijangst, en is een irreële, ziekelijke angst om met een voertuig te rijden.
Mogelijke oorzaken en omstandigheden:
- last van stress
- psychisch traumatische gebeurtenissen uit het verleden of een in het verleden gebeurd ongeval
- erfelijke factoren
Soms is er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak of negatieve gebeurtenis; de opkomende paniek lijkt eerder een geautomatiseerde verkeerde reactie.
Mogelijke manieren waarop je angst de kop opsteekt:
- Je krijgt paniekaanvallen, als jij je in één van de volgende situaties bevindt: rijden op de autosnelweg, op bruggen, in tunnels, langs water, bij inhalen van vrachtwagens, bij ontbreken van een vluchtstrook, bij dicht achter je rijdende auto’s …
- Bij die paniekaanval krijg je een aantal lichamelijke verschijnselen zoals: hyperventileren, zweethanden, verkramping, duizeligheid, onscherp zicht …
- Je hebt angst om dan de controle over jezelf of over je auto te verliezen.
- Je wilt absoluut deze situaties vermijden, en je dagelijkse leven kunnen beheersen.
Waar ligt de focus bij Rijschool Traffix bij fobische rijangst:
We vertrekken vanuit de angsten en belevingen die je ervaart tijdens het rijden. We gaan trainen en begeleiden in de praktijk, maar ook praten over je paniekaanvallen en hoe je met je gedachten en gevoelens kan omgaan bij onrust en naderende paniek. Je krijgt ook praktische tips om een opkomende paniekaanval de baas te worden.
Traumatische rijangst
Traumatische rijangst is een psychische stoornis, die ontstaan is uit een schokkende ervaring in het verleden, zoals een ernstig ongeval.
Mogelijke omstandigheden:
- niet meer durven rijden
- bepaalde trajecten niet meer durven afleggen
- constante angst voor een nieuw ongeval
- paniekaanvallen
- ook als passagier, gespannen of angstig in de auto zitten
Mogelijke oorzaken:
- Je was ooit zelf betrokken bij een ernstig ongeval – als bestuurder of passagier.
- Je was ooit betrokken bij een ongeval zonder ernstige gevolgen, maar met enorme schrikreactie – als bestuurder of passagier.
- Je was niet rechtstreeks betrokken bij een dergelijk ongeval, maar werd wel geconfronteerd met de gevolgen – als gezinslid, familie, vriend of collega.
Waar ligt de focus bij Rijschool Traffix bij traumatische rijangst:
Een trauma is een diepe psychische wonde die voldoende genezen moet zijn alvorens je jezelf weer gaat blootstellen aan de traumatiserende omgeving of activiteit.
Soms is het nodig om de rijangstcoaching vooraf te laten gaan door – of te combineren met – (gespreks)therapie bij een psycholoog of psychotherapeut. Dat is het geval wanneer je paniekaanvallen zo extreem zijn dat ze bijvoorbeeld resulteren in conversiestoornissen (het wegvallen van fysieke controle) of wanneer je paniekaanvallen het gevolg zijn van een actief trauma.
Rijschool Traffix werkt nauw samen met enkele groepspraktijken die gespecialiseerd zijn in traumaverwerking en die ervaring hebben met de begeleiding van rijangst. Indien nodig helpen we je graag op weg in je zoektocht naar een geschikte therapeut.
Als je reeds een succesvolle traumabegeleiding bij een erkende psycholoog of psychotherapeut hebt doorlopen, dan kunnen we met rijangstcoaching de opgedane inzichten en genezing versterken.
Dat doen we door jou stapsgewijs, op jouw ritme en met ruime aandacht voor jouw gedachten, emoties en belevingen bloot te stellen aan de verkeerssituaties die je angst inboezemen. We trainen op een defensieve rijstijl en kijkstijl die je helpen om veiliger te rijden. Deze rijstijl wordt samen geoefend, waarbij we je ook leren om met spanning om te gaan en dreigende paniekreacties te voorkomen.
