De speed pedelec wordt druk besproken op sociale media en er wordt al eens over en weer gevloekt tussen automobilisten en pedeleccers.
Uiteraard heb je in elke groep van weggebruikers voorzichtige en begripvolle bestuurders.. en ook andere. Els Sichien uit Berlare contacteerde ons onlangs. Zij rijdt dagelijks met de speed pedelec door Berlare naar Zele en wou met zekerheid bevestigd zien dat ze geen foute keuzes maakte nadat ze een paar keer ‘verweten’ werd door zoals zij het voorzichtig zei: ‘minder beleefde mensen’. Wat is de juiste plaats op de openbare weg als je met een speed pedelec rijdt?
We vroegen het aan 2 Traffix-lesgevers die met de speed pedelec naar het werk rijden en de gemeente Berlare goed kennen.
Dag Marc en Gert, we kennen jullie niet als minder beleefde machomannen in het verkeer.
Marc: ‘Dat is niet de bedoeling nee, ook buiten het verkeer niet. :)’
Gert: ‘Dat hangt af van wat je verstaat onder macho zeker? Is dat altijd een vies woord? :)’
De speed pedelec, is het nu een fiets of een bromfiets?
Gert: ‘Volgens de wegcode is het een bromfiets klasse P dus je moet hem een bromfiets noemen.’
Marc: ‘Wat hem speciaal maakt is dat de bestuurder van een speed pedelec soms wel gelijkgesteld wordt met een fietser. Dat kan ‘t wat verwarrend maken en eigenlijk is ie in het gebruik toch wat meer fiets dan bromfiets zo.’
Maar er zijn dus wel verschillen met de fietser?
Marc: ‘Die zijn er. Een bestuurder van een speed pedelec mag bijvoorbeeld nooit op een deel van de weg rijden dat aangeduid is met een bord D10 (zie hieronder).
Gert: ‘En je moet als bestuurder van een speed pedelec een rijbewijs hebben (bromfiets, motorfiets of auto), een kentekenplaat en je moet verplicht een helm dragen. Die helmplicht is er bij fietsers nog niet.’
Bord D10: Deel vd openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers en fietsers
En waar moet de bestuurder van een speed pedelec nu eigenlijk rijden?
Gert: ‘Je moet daarbij onderscheid maken tussen plaatsen waar de maximum toegelaten snelheid niet hoger is dan 50 km/u en plaatsen waar een hogere snelheidslimiet geldig is. Op de plaatsen tot 50 km/u kan de bestuurder van de speed pedelec kiezen waar hij rijdt: op de rijbaan, op een fietspad aangeduid met strepen of met een bord D7 of D9 (zie hieronder) maar niet op parkeerstroken of gelijkgrondse bermen. Fietsers mogen dat laatste wel als er geen fietspad is.’
Marc: ‘Uiteraard mag je de andere weggebruikers die zich op die fietspaden bevinden daarbij niet in gevaar brengen. Dat betekent dus dat je onder andere ook je snelheid aanpast.’
Gert: ‘Op de plaatsen waar een hogere snelheidslimiet geldt moeten de bestuurders van speed pedelecs het fietspad volgen als dat er is. Als er geen fietspad is rijden ze ook op de rijbaan. Met een fietspad bedoelen we dan zowel het fietspad met strepen als die met bord D7 of D9 (zie borden hieronder).
D7 
D9
Het lijkt gevaarlijk: een bestuurder van een speed pedelec, dichtbij voetgangers, op zo’n fietspad D9.
Marc: ‘Of dat gevaarlijk is hangt niet af van de regel maar wel van de bestuurder van de speed pedelec. Het is iets wat toch vaak vergeten wordt: Je snelheid moet altijd aangepast zijn aan de omstandigheden. Het is niet omdat een speed pedelec een maximum snelheid heeft van 45 km/u dat die snelheid ook altijd moet gehaald worden. Uiteraard zorg je dat er geen grote snelheidsverschillen zijn als je dichtbij andere weggebruikers rijdt.’
Gert: ‘Op een fietspad moet je dan ook nog rekening houden met deuren die openzwaaien, bestuurders die van een oprit komen met weinig zicht, enz.. Er zijn veel redenen om je snelheid aan te passen. Die aangepaste snelheid is ook echt een verkeersregel waarop je kan beboet worden of die een rol kan spelen bij schuldbepaling na een ongeval.’
Marc: ‘Vroeger was het verboden om met je speed pedelec op een D9 te rijden. Dan gebeurde het dat een vader die zijn kind leerde naar school fietsen zijn kind op het fietspad moest laten fietsen en hijzelf moest met zijn speed pedelec op de rijbaan blijven. Nu kunnen ze samen op het fietspad naar school.
En waar mag je nu met je speed pedelec wel of niet doorrijden? Ik denk aan jaagpaden, voetgangerszones, enz..
Gert: ‘Daarvoor moet je weten dat een speed pedelec een bromfiets klasse P is, die ook op borden wordt aangeduid met een letter P. Als een bord het jou toelaat dan mag je door.’
Marc: ‘Een jaagpad is een wat speciaal geval. Het gebruik ervan is geregeld in het reglement van de Scheepvaartwegen. Maar als aangeduid is dat een bromfiets klasse P door mag dan kan je ‘t jaagpad gebruiken.’
foto ‘De Standaard’
Gert: ‘De speed pedeleccer mag door de fietsstraat of zone fietsstraat rijden, mag ook fietsers inhalen maar mag zelf niet ingehaald worden door een motorvoertuig. Ook niet door bromfietsen klasse A of B dus. In de éénrichtings-fietsstraat mag de volledige breedte van de rijbaan gebruikt worden. Bij tweerichtingsverkeer de rechterhelft.’
Marc: ‘En niet vergeten, het is niet omdat een speed pedelec tot 45 km/u trapondersteuning krijgt dat er ook sneller mag gereden worden dan 30 km/u in een fietsstraat of zone 30. Zij worden trouwens ook geflitst.’
De fietsstraat
Marc: ‘Soms mogen ze ook door een voorbehouden weg rijden. Zoals Gert al zei, als het bord dit vermeldt. In een voetgangerszone mogen geen speed pedelecs rijden. De snelheid is daar beperkt tot stapvoets rijden. Dat betekent dus afstappen als je met je kind naar school rijdt/stapt. In een schoolstraat mag je wel rijden.. maar ook niet sneller dan stapvoets. In een speelstraat mag je niet rijden. Niet vergeten, je kan altijd afstappen en met de speed pedelec aan de hand passeren. Dan ben je voetganger.’
Deze voorbehouden weg kan Schoolstraat stapvoets Speelstraat verboden
met de speed pedelec
En zo’n bord ‘plaatselijk verkeer’. mag je daar door rijden met de speed pedelec?
Marc: ‘Fietsers mogen daar altijd voorbijrijden. Met de speed pedelec mag je enkel door als je echt plaatselijk verkeer bent. Dat wil zeggen dat je daar woont of daar iemand bezoekt.’
foto HLN
Op sommige plaatsen mogen fietsers voorbij een rood licht rijden. En de speed pedelecs?
Gert: ‘Sinds 1 oktober mogen de speed pedelecs ook het rode of oranje licht voorbijrijden in de richting van de pijl die op de borden B22 of B23 aangeduid staat.’
Marc: ‘En weeral: dat mag niet zomaar. Je moet ondertussen blijven voorrang geven aan andere weggebruikers die je misschien tegenkomt voorbij het licht.’
Het is best ingewikkeld.
Marc: ‘Dat klopt. Maar meestal rijd je gelijkaardige trajecten, bijvoorbeeld van thuis naar ‘t werk. Dan moet het toch haalbaar zijn om voor die route heel goed te weten wat wel en niet kan.’
Gert: ‘En vooral je gezond verstand gebruiken, altijd een aangepaste snelheid kiezen en zorgen dat je niemand in gevaar brengt’
Over die trajecten gesproken. Els uit Berlare stelde ons de vraag waar ze nu precies moet/mag rijden als ze met de speed pedelec Berlare doorkruist richting Zele. Kunnen we dat eens bekijken aan de hand van enkele foto’s?
Gert en Marc: ‘Oké, laat maar komen.’
We namen een aantal foto’s van het traject vanuit Schoonaarde, door Berlare, richting Zele. Geven jullie aan waar je met de speed pedelec mag of moet rijden?
Gert: ‘Voor het bord van einde bebouwde kom kan de speed pedelec-bestuurder nog kiezen of hij op de rijbaan of op het fietspad rijdt. Maar aangezien hij van aan dat bord verplicht is om op het fietspad te rijden, kan hij dat uiteraard beter meteen bij het oprijden van de brug doen. De boordsteen naar het fietspad is heel hoog.’
Marc: ‘Het fietspad wordt hier even door wegmarkeringen aangeduid maar dat verandert niks. De maximum toegelaten snelheid ligt hier hoger dan 50 km/u dus de speed pedelec moet op het fietspad blijven. Of dat nu aangeduid is met een bord of met wegmarkeringen, dat maakt niet uit.’
Gert: ‘Hier rijdt men de bebouwde kom in en verandert de maximum toegelaten snelheid op de weg. Van aan dat bord kan je weer kiezen of je met je speed pedelec op het fietspad blijft of op de rijbaan rijdt. Let op. Op deze plaats het fietspad verlaten is een manoeuvre waarbij je voorrang moet geven aan onder andere de autobestuurders naast jou. Bovendien mag je niet over een verdrijvingsvlak fietsen (schuine wegmarkeringen).’
Marc: ‘Hier eindigt het fietspad en rijdt iedereen op de rijbaan. Bij het verlaten van het fietspad, hier op het einde, heb je wel voorrang op de autobestuurders.’
Gert: ‘Ja, nu wordt het wat ingewikkelder. 🙂 Hier ligt iets wat op een fietspad lijkt.. maar het is geen fietspad omdat er maar 1 onderbroken streep getrokken is. Eigenlijk verandert er hier dus niks.. en rijdt iedereen op de rijbaan en dat kleine stukje hoort bij de rijbaan. Je zou ook kunnen zeggen dat het een extra rijstrook is waar enkel tweewielers kunnen op rijden waardoor je toch automatisch met de speed pedelec ook op die rijstrook rijdt.. Maar dan wordt het nog veel ingewikkelder.’
Marc: ‘Hier was beter geen poging tot fietspad gedaan. De gemeente wacht waarschijnlijk op de heraanleg van deze straat door de provincie om dit opgelost te krijgen.’
Gert: ‘Als er hier een ongeval zou gebeuren ben ik wel eens benieuwd wat een rechter hier zou van maken.’
Marc: ‘Terug een stuk fietspad. Je kan nog altijd kiezen waar je rijdt met je speed pedelec: Rijbaan of fietspad.
Gert: ‘En terug een stukje.. ja hoe moet je het noemen. :)’
Marc: ‘Even opletten hier. Een fietser of bromfietser klasse A mag hier ook de parkeerstrook gebruiken. Met de speed pedelec mag dit niet.’
Gert: ‘fietssuggestiestroken behoren tot de rijbaan dus hier rijden alle bestuurders gewoon op die strook.’
Marc: ‘Hier wat verder op de eerste foto begint er een fietspad, aangeduid met bord D7. De speed pedeleccer mag nog altijd kiezen. Het is alleen een beetje lastig voor de fietsers dat het bord niet herhaald is na die zijstraat. Zij zouden eigenlijk vanaf daar op de rijbaan moeten beginnen fietsen. Maar dat is hier niet de bedoeling. Het bord mankeert gewoon.’
Gert: ‘Het zal inderdaad niet de bedoeling zijn. Iets verder begint er terug een fietspad aangeduid met bord D9. Het bord staat net voor het kruispunt dus is maar een paar meter geldig maar we gaan niet moeilijk doen. 🙂 Dankzij de veranderde regel sinds 1 oktober mogen speed pedelec-bestuurders hier nog altijd kiezen. Als je bijvoorbeeld sneller dan 30 km/u rijdt, is het logisch dat je voor de rijbaan opteert. Als je trager rijdt kan je het fietspad kiezen.
Marc: ‘Nu hebben we even een sprongetje gemaakt. We zijn hier nu buiten de bebouwde kom maar de maximum toegelaten snelheid blijft 50 km/u. Ook hier kan je dus nog altijd kiezen waar je rijdt met je speed pedelec.’
Gert: ‘Hier rijden we vanuit Berlare richting het Donkmeer. Voorbij het bord einde bebouwde kom is er geen keuze meer voor de speed pedelec. Die moet vanaf daar op het fietspad rijden. Als er een tragere fietser voor hem rijdt dan mag hij het fietspad verlaten om in te halen. Daarbij moet hij wel eerst voorrang geven aan de bestuurders op de rijbaan.’
Marc: ‘Op deze website van Speed Pedelec Vlaanderen staat er nog een interessante situatie beschreven over hoe je je gedraagt als er op een weg waar de maximum toegelaten snelheid hoger is dan 50 km/u er enkel een pad ligt dat je niet met de speed pedelec mag gebruiken.
Dank u voor de heldere uitleg Marc en Gert!
Gert Vander Stricht is lesgever praktijk auto en Marc Droessaert is praktijklesgever auto en docent fietsopleiding bij Rijschool Traffix .
